Hoe elegant is de treurwilg aan het water, haar takken strekken zich uit met puntige blaadjes tot ze het water raken. Er zijn vele soorten wilgen, en zij hebben een duidelijke boodschap: wilg helpt om oude en pijnlijke emoties los te laten. Soms houdt men onbewust vast aan pijn en patronen die men eigenlijk niet meer nodig heeft. Deze emoties slaan zich op in het lichaam en komen naar buiten in de vorm van allerlei fysieke en emotionele klachten. Wilg werkt letterlijk pijnstillend, maar ze helpt ook het verdriet van de ziel los te maken, te verwerken en daarna af te voeren. De boom geeft troost aan iedereen die dat nodig heeft en zo kun je rustig je hart uitstorten bij moeder Wilg.
De wilg houdt van water… We treffen haar dan ook vaak langs de waterkant aan. Juist in zo’n drassige omgeving, waar mensen met aanleg voor reuma last krijgen, groeit de wilg. Zo reikt de natuur ons onmiddellijk de oplossing aan. Wilg voert overtollige zuren af en werkt op de waterwegen van het lichaam:zij maakt vocht los en voert het af, evenals het verdriet. Heb je verdriet, ga dan eens heerlijk onder een wuivende wilg zitten en laat de tranenvloed maar komen…..Er is niets mis met een goede huilbui zo nu en dan! En wilg geeft de veerkracht om na een moeilijke periode weer door te gaan. Letterlijk dus: uithuilen en opnieuw beginnen.
Naamgeving en soorten
De wilg-achtigen (salicaceae) vormen een familie die wel driehonderd soorten omvat, bijvoorbeeld de schietwilg, treurwilg, krulwilg, bittere wilg enzovoort. De botanische naam “Salix’ komt van de Keltische woorden “Sal”= dichtbij en “Lis’= water. Dit geeft weer aan hoe de wilg van water houdt. De wilg is onlosmakelijk met het Nederlandse landschap verbonden. Rijen wilgen in de polder….
We zien hier vaak de schietwilg (Salix alba), de buigzame takken worden geoogst om manden van te maken. Ook worden er stoelen van gemaakt. Heden ten dage zijn er nog steeds manden-vlechters en vaklieden die de wilgentenen verwerken tot nuttige of mooie producten. Het knotten van de wilgen heeft nog een andere functie, ze worden gewoon té hoog, zoveel groeikracht heeft de boom. Om te voorkomen dat ze in het winderige landschap zouden omwaaien knot men ze.
Wilgen zijn vaak hol en het hout is zacht. Ze worden dus over het algemeen niet oud, een jaar of dertig.
De wilg is tweehuizig, dat houdt in dat er mannelijke en vrouwelijke exemplaren bestaan, waardoor er kruisbestuiving plaatsvindt. Er zijn dus ook mannelijk en vrouwelijk wilgenkatjes. Afhankelijk van de soort zijn er grote verschillen in te zien. Mannelijk of vrouwelijk, ze geven de boom een vriendelijk uiterlijk.
Werking:
koortsverlagend
pijnstillend
vocht-afvoerend
kalmerend
ontstekingsremmend
zweetdrijvend
verkoelend.
Inhoudsstoffen: de wilg bevat salicine, een stof die pijnstillend werkt. Deze stof is later chemisch nagemaakt om aspirine te produceren. Salicine bevindt zich vooral in de wilgenbast.Wilgenbast wordt als thee ingezet bij griep, koorts, milde reumatische klachten, pijn. Vroeger kauwde men gewoon op een wilgentakje bij jicht en pijn. Ook nu een handige tip als je in de polder aan het hardlopen bent en je enkel verzwikt ! Dieren eten vaak de gesnoeide wilgentakken, ze knagen de schors eraf….
Toepassing:
- problematiek urinewegen (vocht en urinezuren afvoeren)
- pijn (vooral hoofdpijn en bij griep)
- emoties (verdriet verwerken en “afvoeren”)
Waarschuwing:
–niet voor kinderen onder de 16 jaar,
-niet voor zwangere of zogende vrouwen,
-niet gebruiken bij maag-darmzweren, bloedstollingsstoornissen
-niet gebruiken met bloedverdunners/betablockers
-niet gelijktijdig met alcohol of kalmerende middelen,
-niet voor mensen met een gevoelige maag.
-ben je allergisch voor salicylzuur of aspirine, vermijdt dan wilgenbast.
Een behoorlijke waslijst dus.
Symboliek, sagen en legenden
Er is een wilgensoort die iedereen wel kent, de treurwilg. Daar is de connectie met verdriet weer. In Engeland plantte men vroeger rijen treurwilgen langs een begraafplaats zodat de ziel van de dode makkelijker zijn weg naar het hiernamaals kon vinden.
In de legende van Tristan en Isolde heeft de wilg ook een functie; als Isolde haar geliefde Tristan verliest plant ze twee wilgen op zijn graf. De takken van de twee wilgen groeien naar elkaar toe en strengelen ineen, als symbool voor hun eeuwig durende liefde. Wilg helpt goed bij liefdesverdriet…
Een oud Engels volksgebruik vertelt ons dat de wilg ook gebruikt kan worden om juist liefde aan te trekken….. men zou hiervoor het volgende kunnen proberen; als je op nieuwjaarsavond de schoen omhoog gooit in een wilgenboom en hij blijft tussen de takken zitten, zal je binnen 12 maanden trouwen…..lukt het niet in één keer dan heb je nog acht kansen over….moet je wel de wilg in om je schoen eruit te halen als het lukt!
De wilg heeft verschillende betekenissen bij verschillende volkeren of tradities. Bij sommige volken staat de wilg symbool voor de godin van het leven, bij de Germanen juist voor de onderwereld, de dood en wedergeboorte.
Rookmengsel
Bij de “Sioux” Indianenstam gebruikt men een oud en heilig recept kinnikinnick: het is een kruidentabak die gerookt wordt bij hun rituelen. Het bestaat uit dertien soorten planten en schorsen waarvan bast van de bittere wilg (Salix purpurea) één van de ingrediënten is. Het kruidenmengsel wordt aangevuld met gewone tabak en in de heilige pijp geplaatst. Bij het roken van de tabak eert men de Grote Geest. De overige ingrediënten zijn: rode kornoelje, gele kornoelje, winterliefje, beredruif, aardbeiboom, braam, brem, koningskaars, veenreukgras, bijvoet, munt, citroenmelisse. Het is niet aan te bevelen hier zelf mee aan de slag te gaan 🙂
Astrologie
De wilg hoort astrologisch gezien bij de maan. De maan vertegenwoordigt de “aandoenings- en reactie-ziel,” kort gezegd onze manier van reageren. Ons gevoelsleven, het ego, het aanpassen, de behoefte (opzoeken!) het moederschap, de vrouwelijke cyclus, veiligheid. De werking op de vochthuishouding is hier weer belangrijk; het verwerken van emoties en afvoeren van verdriet is ook totaal passend bij de maan. Heeft men een wilg in de tuin staan, vooral in de buurt van water, dan brengt de wilg de bescherming van de maan aan de bewoners van het huis. De wilg heeft iets moederlijks, en laat ons tevens de kringloop van geboorte, dood en wedergeboorte zien, volgens de cyclus van de maan.
Creatief en nuttig gebruik
Zoals eerder werd genoemd kunnen de wilgentenen na het knotten van de knotwilg goed worden gebruikt. Men vlecht er bijvoorbeeld schuttingen van of maakt geweldige speelhutten voor kinderen. Een wilgentak in de grond geplaatst loopt al snel weer uit. Dat kan heel decoratief staan, zo’n hut met uitlopende twijgen, maar is dat niet de bedoeling dan ontdoet men de wilgentenen van hun schors zodat de schors weer voor thee gebruikt kan worden. Ook manden-vlechters, een authentiek beroep, maken dankbaar gebruik van de wilgentenen. Er worden gelukkig nog steeds cursussen manden vlechten gegeven zodat deze belangrijke kennis niet verloren gaat. Een adres in Noord-Holland waar ook cursussen worden gegeven is mandenmakerij de Mythe.
Wilg kan in het voorjaar prima decoratief gebruikt worden in bijvoorbeeld een paas-krans. En een paar takken met katjes in een simpele vaas kondigt blij het voorjaar aan!
Recept wilgenbast thee
Lees nog even de waarschuwing onder het kopje “toepassing” voordat je aan de slag gaat met innemen van wilg
Als je zelf verse wilgenbast wilt gebruiken voor de thee, zoek dan in het voorjaar de jonge groene twijgjes van de knotwilg (Salix alba) van ongeveer een halve tot hele centimeter dik. De geneeskracht is het hoogst als de knopjes op de takken uitlopen. Later in het jaar oogsten kan ook, maar is minder werkzaam.
Schil de bast eraf, en knip of snijd in stukjes. Zo kun je dat vers gebruiken of drogen voor later. Het is echt bitter spul!
Bereiding: 250 ml water met 1 theelepel kleingesneden wilgenbast langzaam aan de kook brengen. Vijftien minuten zachtjes laten pruttelen. Van het vuur halen en tien minuten afgedekt laten staan. Maximaal een kopje per dag gebruiken. Eventueel bij koude rillingen combineren met gember en honing.
Wilgen-liedje
Langs de oever van het water
staat een oude wilgenboom
Zachtjes met haar blad te wiegen
blaadjes vallen in de stroom
Elfjes spelen met haar takken
sierlijk als het puntig blad
Voetjes bungelen in ’t water
fijn verkoelend waterbad
Spelen, dartelen, dansen, zingen
dat verblijdt ons elfenhart
Maak contact met moeder wilg
en maak dan een nieuwe start
© Brita Falk
Medische disclaimer