Longkruid is één van de eerste bloeiers in de vroege voorjaarstuin. Het longkruid verschijnt steeds vroeger in mijn tuin; naast de winterakoniet, het sneeuwklokje en de scilla’s zag ik ineens het eerst roze/blauwe bloempje al te voorschijn komen! Longkruid kan heel wat hebben: zelfs als er ineens toch nog een maartse sneeuwbui voorkomt kan het kruid dat gewoon overleven. Het is een fijne bodembedekker, niet alleen voor de prachtige bloemen maar ook het groene blad geeft een frisse aanblik en blijft maandenlang mooi. Ook de bijen zijn blij met de bloemen. De bloemen verkleuren na de bestuiving van roze naar paarsblauw….dit wordt vergeleken met de gasuitwisseling in de longen en het vervoer van zuurstof naar de cellen, en zuurstofarm naar zuurstofrijk bloed.
Naamgeving:
De officiële naam is gevlekt longkruid: Pulmonaria officinalis. Er bestaan allerlei varianten, het gevlekte longkruid heeft echter altijd vlekjes op het blad en is zo te herkennen. Er is ook longkruid met witte bloemen. Het groene blad heeft wat witte vlekjes, vroeger dacht men een vergelijking te zien met de longblaasjes en daarom zou het helpen bij longproblematiek. Pulmo betekent long, vandaar de naam.
In de volksmond wordt het in Duitsland ‘Hänsel und Gretel” genoemd, vanwege de bloemen met hun verschillende kleur aan één plant. Het roze bloempje zou Grietje zijn en de blauwe Hans, dus vrouwelijk en mannelijk maar de kleur heeft daar niets mee te maken.
Familie: Boraginaceae, oftewel de ruwbladigen. Dat voelt men ook altijd direct, het blad is wat behaard. Desalniettemin kan men het jonge blad lekker door de soep snipperen.
Werking: verzachtend, slijmoplossend, versterkend
Toepassing: luchtwegkwalen, bronchitis, astmatische bronchitis, longontsteking
Inhoudsstoffen en gebruik:
Longkruid verkoelt en kalmeert longen, bloed en de psyche. Het bevat slijmstoffen: hanteer de oude regel “slijm voor slijm” longkruid maakt slijm los, lost het op en voert het af. Het bevat kiezelzuur, dat is goed voor het bindweefsel, het maakt het weefsel sterk. Volgens de signatuurleer zien we dat “behaard” blad werkt op huid en slijmvliezen. Het jonge blad (verzamelen in april) is dus eetbaar in sla of roerbak-schotel of soep, het bevat veel vitamine C. De prachtige bloemen zijn eetbaar. Te gebruiken als thee en hoestdrank, zie recepten.
Over longziekten
Ademen is een eerste levensbehoefte. Vrijheid! Lucht! Energetisch gezien vinden we de oorzaak van longziekten terug bij mensen die moeite hebben met thema’s als ruimte nemen en vrijheid voor jezelf (naast natuurlijk de erfelijke oorzaken). De longen voorzien ons van zuurstof, symbolisch kunnen we dit zien als uitwisseling tussen binnen- en buitenwereld evenals contact met andere mensen.
Heeft een kind te weinig keuzevrijheid en wordt hem van alles opgedrongen dan kan dit zich gaan uiten in longproblemen. Hij past zich steeds aan aan de omgeving en eist te weinig ruimte op. Zo ontstaat kramp. Astma kan ook te maken hebben met onverwerkt verdriet. Onvermogen om het los te laten, er wordt steeds krampachtig spanning vastgehouden. Men ademt in, of ademt zelfs té diep in maar ademt niet genoeg uit; uitademen is gifstoffen loslaten. Een in principe luchtig en vrolijk type kan zo zijn levenslust verliezen.
Over onverwerkt verdriet en longziekten gesproken: we zien ook nog wel eens dat kinderen oud zeer van hun ouders of grootouders overnemen. Bijvoorbeeld bij de TBC-geschiedenis: angst voor armoede, slechte woonomstandigheden, gebrek aan voeding. Dit patroon/angst kan zich vast blijven bijten in een familie zelfs als er geen armoede meer bestaat. Niemand hoeft de angst van zijn ouders of grootouders (of nog verder terug) over te nemen, maar het gebeurt vaak onbewust.
Dit kan onder andere homeopathisch behandeld worden met bijvoorbeeld het middel Tuberculinum, uiteraard door een gediplomeerd klassiek homeopaat.
Voor gezonde luchtwegen is vrijheid erg belangrijk, geen bemoeienis en zo mín mogelijk plicht. Zélf beslissingen laten nemen of leren nemen! Waarom zelfstandigheid? Dat begint al in de baarmoeder: tijdens de zwangerschap krijgt het kind eerst zuurstof via de placenta, en ademt nog niet, totdat de longen zich ontwikkeld hebben. Dit proces, van zelfstandig gaan ademen is ergens wellicht verstoord geraakt.
Uiteraard zijn frisse lucht, beweging, een goede ademhaling, passende voeding en vooral leuke dingen doen zeer belangrijk voor het weer opladen van de energie. En dan niet vanuit strengheid en opdringen, maar vanuit vrije keuze, wat het lucht-type zo nodig heeft.
De longmeridiaan
De longmeridiaan loopt aan beide kanten van het lichaam en er zijn elf acupunctuurpunten
op te vinden die gebruikt worden bij behandelingen met acupunctuur en acupressuur. Hij begint onder het sleutelbeen, loopt via de binnenarm over de biceps richting onderarm, over de pols naar de duim waar hij eindigt op de binnenste hoek van de duimnagel. Het leuke van de longmediaan is dat je alle elf punten zelf kunt aanraken, dus kunt masseren.
De longmeridiaan in de Chinese geneeskunde wordt wel “de ontvanger van zuivere energie” genoemd. De longmeridiaan is de verbinding tussen binnen en buiten, ons innerlijk en de buitenwereld. De longmeridiaan wordt behandeld bij (onder andere) het verwerken van verdriet en melancholie: melancholie is het vasthouden van verdriet. Door dat onverwerkt verdriet en het vasthouden van verdriet is de energie van de longen als het ware “leeggelopen”. Men kan hier met acupunctuur weer balans in brengen.
Het meridiaan-systeem is een complexe samenwerking van meerdere meridianen, men behandelt dus nooit alléén de longmeridiaan. Een zorgvuldig afgewogen behandelprogramma door een goede, gediplomeerde acupuncturist kan een oplossing zijn.
Oefeningen voor de longmeridiaan om verdriet los te laten en ruimte te creëren.
1. Masseer met de rechterhand/vingers het gebied onder het linkersleutelbeen totdat het
warm aanvoelt. Daarna de andere kant masseren.
2. Zwaai-oefening met de armen: Til de armen boven het hoofd en laat ze van voor naar
achter zwaaien, dus langs de heupen. Daarna via dezelfde weg terug omhoog. Adem uit
als de armen naar beneden zwaaien, adem in bij omhoog zwaaien. Herhaal zo vaak als het goed voelt.
Eventueel uitbreiden met vooroverbuigen/rechtop komen van de torso met tegelijkertijd een kniebuiging en -strekking.
3.Geef lucht aan je longmeridiaan: kan staand en zittend gedaan worden. Til de armen eenvoudig tot horizontaal, schouders naar beneden en handpalmen naar voren. Voel de volledige strekking van de arm en verleng de armen denkbeeldig. Geniet van de lengte in de armen en de ruimte die dit creëert. Armen weer laag als u voelt dat het genoeg is geweest
Astrologie:
Mercurius is de planeet die heerst over het longkruid: het is de planeet van het vervoer, het gesprek, de contacten leggen. De communicatie, de beweging, de brenger van nieuws en boodschappen. Dit kan zoals altijd twee kanten op werken, wordt de energie van de planeet verkeerd gehanteerd dan wordt het onrust, roddel en achterklap, twijfel, circulatieproblematiek, ademhalingsproblemen, bewegingsonrust en nervositeit.
Ziekten van Mercurius komen soms voort uit de onrustige geest, de mens die ruimte nodig heeft en opknapt van frisse lucht. Longkruid kan tot rust brengen en helpen de energie weer te richten in plaats van te versnipperen.
Magie en symboliek
In de kruidensymboliek en het magische gebruik helpt longkruid om vanuit de waarheid te spreken. Het opent het keel-chakra en zorgt voor de keuze van de juiste woorden: Mercurius! Het wordt geassocieerd met het element lucht, hoe kan het ook anders…. Geeft bescherming bij reizen, (Mercurius!) vooral per vliegtuig. Ook als je wil stoppen met roken wordt longkruid magisch ingezet.
Recept:
Hoestdrank met longkruid
Neem een handvol vers (gevlekt) longkruid, bloem en blad. Snijd het kruid fijn en overgiet het met een glas licht verwarmde vloeibare honing. Het is belangrijk dat alle plantendelen bedekt zijn. Afgedekt drie weken laten staan op een zonnige plaats, wel af en toe goed doorroeren en dan is de siroop klaar. Waarschijnlijk is het mengsel wat dunner geworden. De siroop afzeven en bewaren in een afsluitbare pot of fles. Dit is ongeveer drie maanden houdbaar in de ijskast, maar altijd op eventueel bederf letten. Invriezen in ijsblokjes- vorm is een optie. Neem drie maal daags een lepel bij hoest.
Longkruid thee: 250 ml water op een flinke theelepel vers longkruid (bloem, blad, steel) twee minuten laten koken in een pannetje. Tien minuten laten staan met een schoteltje op de pan. Bij hoest en bronchitis in het voorjaar, drie maal daags een kopje thee gedurende maximaal drie weken.
Longkruid laat ons weer ontspannen, leert ons mee te gaan met de stroom van het leven en ons innerlijk vrij te voelen.
© Brita Falk
Met dank aan Ole Falk