Dit artikel verscheen in het tijdschrift de Idealist van de Mellie Uyldert-stichting, onder redactie van Satyamo Uyldert (november 2020)
Cacao spreekt tot de verbeelding: denk aan een glanzende, diepbruine chocolade-reep en iedereen wil zijn tanden er wel in zetten! Ook het cacaopoeder wordt alom gewaardeerd en gebruikt om mee te bakken of een chocoladedrank van te maken. Cacao en chocolade wordt vaak geassocieerd met de Maya-indianen, en terecht, waarover later meer. In de winter drink ik dagelijks zelfgemaakte warme chocolademelk, als toetje na de warme maaltijd. Een heerlijk moment om de ontspannende en krachtige werking tot diep in mijn vezels te laten doordringen. Ook een reep pure chocolade met minimaal 80 % cacao-gehalte ligt altijd in mijn kelderkast, en ik eet dagelijks een stukje. Cacao maakt blij!
Naamgeving, teelt en soorten
De naam die Linnaeus in 1737 aan de cacaoboom heeft gegeven is Theobroma Cacao, behorend tot de Malvaceae, de kaasjeskruid-familie. Theobroma is uit het Grieks afkomstig en betekent godenspijs. De Maya’s begonnen drieduizend jaar geleden met het kweken van de boom en noemden hem Ku-ku. In hun taal betekent Ku heilig en Ku-ku zoiets als opperheilig.
De cacaoboom groeit in tropische gebieden maar houdt niet van volle zon. Zij groeit vaak in de schaduw van bijvoorbeeld bananenbomen, of staat tussen andere bomen. Dit voorkomt uitputting van de grond wat de teelt weer ten goede komt. Net als bij koffiebonen zijn er zijn ook veel soorten cacaobonen, wel driehonderd. Bijvoorbeeld “Criollo”- de koningin van de cacaobonen en “Forastero”- die het meest gebruikt wordt om grote hoeveelheden chocolade te maken. De verschillende soorten hebben allemaal een andere smaak zoals bijvoorbeeld bitter of rokerig, passend bij vanille of fruit.
Hoe wordt chocolade en cacaopoeder gemaakt
De cacaoboom geeft zijn cacaobonen, waarvan de zaden na de oogst gepeld, geroosterd en vermalen worden. Het resultaat is de cacaomassa, deze kan weer worden geperst zodat er 55 % cacaoboter en 45 % cacaopoeder overblijft. Nu kan er chocolade gemaakt worden. Er worden allerlei ingrediënten toegevoegd en het wordt weer bewerkt: fijngemaakt, gewalst etcetera. Uiteindelijk wordt de chocolade getempereerd zodat de chocolade hard wordt maar toch in de mond smelt en de fijne glans krijgt. Er bestaat ook etherische olie van cacao!
De gezondheidsvoordelen van cacao zijn ongelooflijk:
- Cacao bevat anti-oxidanten, wel 20 keer zoveel als blauwe bessen. Het helpt dus om minder snel ziek te worden
- Essentiële mineralen in cacao zijn; koper, magnesium (ontkrampend) en ijzer. Heb je snel bloedarmoede, eet dan cacao!
- Cacao heeft een positief effect op de bloeddruk
- Het kwam al ter sprake; cacao maakt blij en werkt ook als afrodisiacum
- De geur van cacao werkt ontspannend en verlaagt dus stressgevoelens. Het bevordert de slaap.
- Cacaopoeder bevat weinig calorieën omdat de cacaoboter eruit is gehaald. In tegenstelling tot chocolade.
- Als je wilt afvallen drink dan chocolademelk van cacaopoeder, het stilt de trek.
- Cacao heeft een gunstig effect op de bloedsuikerspiegel, die stijgt minder snel.
- Cacao heeft volgens diverse studies ontstekingsremmende eigenschappen
“Rauwe” cacao zou het beste effect hebben: rauw betekent niet-geroosterde cacao.
Werking: kalmerend, bloedverdunnend, luchtweg-verwijdende eigenschappen (theobromine) stimuleert centrale zenuwstelsel, werkt als afrodisiacum
Waarschuwing: teveel cacao eten is niet goed, vooral samen met teveel koffie kan het leiden tot slapeloosheid en nervositeit. Cacao bevat wat cafeïne. Bij hoge bloeddruk, hartziekten, gebruik van anti-depressiva/anti-psychotica wordt gebruik van cacao afgeraden. Cacao niet tijdens de zwangerschap gebruiken.
Geschiedenis
Momenteel zijn Afrika en Midden/Zuid-Amerika de gebieden waar veel cacao gekweekt wordt maar cacao komt oorspronkelijk uit Midden- Amerika. Drieduizend jaar geleden begonnen de Maya’s, Azteken en Tolteken met het kweken van de cacaoboom. De boom was heilig voor hen. De bonen werden als betaalmiddel gebruikt maar men maakte er ook een drank van die werd gebruikt bij religieuze ceremonies: men bracht tijdens feestelijke gelegenheden een heildronk uit op de gevederde slangengod Quetzalcoatl. Quetzalcoatl was een vruchtbaarheidsgod met zowel mannelijke als vrouwelijke kenmerken. Deze god stond symbool voor het goede in de mens. Hij is de god van wind, water, lucht, vruchtbaarheid, lente, plantengroei, mais, priesterschap, wijsheid en leven. Een hele waslijst dus!
De Azteken geloofden dat de cacaobonen een gift waren van deze god en eerden hem door de cacaodrank te bereiden en te drinken. Die bittere drank heette “xocoatl” en werd nog op smaak gebracht met vanille, piment en chilipeper. Cacao zou de poort naar de kosmos openen en is verbonden met het hart, sterker nog: het opent het hart.
In 1582 nam een Spaanse ontdekkingsreiziger grote hoeveelheden cacaobonen vanuit Mexico mee naar Spanje. Eerst hielden de Spanjaarden het geheim van de chocoladedrank voor zichzelf, maar later wordt het ook bekend in Italië en zo verder Europa in. Chocolade bleef eerst nog een luxe product vanwege de prijs maar toen de prijs daalde werd het een echte volksdrank.
Bijzonder verhaal: een klein familiebedrijf uit Guatemala maakt nog steeds chocolade die voor een drank gebruikt wordt volgens een oud recept. Het hele proces om de chocolade-massa te maken duurt vier dagen en alles wordt met de hand gedaan. De bonen worden uit de vrucht verwijderd en geroosterd boven open vuur. Daarna worden de buitenste schillen verwijderd waarna de bonen op een traditionele maalsteen tot een dikke pasta gemalen worden…. alles met de hand. Er wordt dan suiker toegevoegd, er wordt gekneed en zo ontstaat een stevige pasta die in stukken gesneden kan worden. Van één stukje chocolade-pasta wordt samen met warm water een heerlijke chocolade-drank gemaakt.
Ook vandaag de dag worden dus nog steeds cacao-ceremonies gehouden, in Midden-Amerika maar ook hier, als teken van verbondenheid, om liefde tussen mensen of voor jezelf te ervaren én om de goden te eren.
Astrologie en kunst: Dominique Persoone, een chocoladekunstenaar.
Chocolade wordt astrologisch gezien bij de planeet Venus ingedeeld. Zoet, verwennerij, suiker, genieten. De Belgische chocolatier Dominique Persoone heeft maar liefst vijf planeten in het teken Weegschaal. De planeet Venus hoort bij Weegschaal (en Stier) Zoetigheid dus in combinatie met kunst.
Hij is geen gewone bonbonmaker, hij is chocoladekunstenaar. In zijn atelier en winkel in Antwerpen kun je zien wat hij ontwerpt: vernieuwende pralines met bijzondere smaken zoals wasabi, spek, basilicum en zongedroogde tomaten, lavendel en zeezout. Daarnaast ontwerpt hij allerlei rariteiten zoals eetbare chocolade lippenstift en de “chocolate shooter”- een snuifmachientje waar je licht gekruid cacaopoeder rechtstreeks via de neus inhaleert. Dominique Persoone heeft zich ook gericht op teelt van zijn eigen cacaobonen in Midden-Amerika en verwerkt zo zijn zelfgeteelde bonen in zijn ateliers tot pralines en chocoladerepen. Mocht je in Brugge of Antwerpen zijn dan is het absoluut de moeite waard om er langs te gaan, een doosje bijzondere pralines samen te stellen en ze langzaam slenterend door de stad op te eten.…gegarandeerd dat ze aan het eind van de dag op zijn! Zijn atelier heeft de naam “The Chocolate Line”.
Filmtip/boekentip; wie zin heeft in een romantische mierzoete film waar de heilzame werking van chocolade een grote rol speelt kijkt natuurlijk “Chocolat” (uit het jaar 2000) met Juliette Binoche en Johnny Depp in de hoofdrollen. Of duik weer eens in het kinderboek “Sjakie en de chocoladefabriek” van Roald Dahl. Oók voor volwassenen fantastisch om te lezen…
Recepten
Brita’s Chocolade Winterdrank
Mijn eigen, eenvoudige “cacao-ceremonie” voor de winteravonden,hoe simpel kan het zijn? Doe een flinke eetlepel cacaopoeder van goede kwaliteit in je lievelings-beker en giet er 200 ml verwarmde rijstmelk op. Eerst een klein beetje, om tot een papje te roeren en daarna de rest. Zoet de drank met een theelepeltje rijststroop of honing. Langzaam opdrinken en dan slaap je als een roos.
Chocolade energie balletjes (ongeveer 12 stuks)
Nodig: een keukenmachine en de volgende ingrediënten:
*twee volle eetlepels cacao van goede kwaliteit
*200 gram dadels
*170 gram gemengde noten (ongebrand)
*een eetlepel kokosolie
*geraspte kokos
Bereiding; doe alle ingrediënten behalve de kokosrasp in de keukenmachine en laat draaien tot het een gladde “deegbal” wordt, dit kan wel tien minuten duren. Dan kun je de balletjes gaan vormen, gewoon tussen de handen rollen en door de kokosrasp rollen op een bordje. Mocht de massa te plakkerig zijn geworden door de warmte dan kun je het even in de ijskast leggen om later verder te gaan. Heerlijk bij de koffie of als tussendoortje….
Cacao geeft energie en maakt blij!
© Brita Falk
Het gehele artikel over cacao met geneeskrachtige recepten, info, herkomst, naamgeving etc is te lezen in het nieuwste nummer van “De Idealist” met de onderwerpen:
Angst – Redactie
Universeel en universitair denken – Mellie Uyldert
De zeven chakra’s van de mens – Frans Langenkamp
Cacao – voedsel van de goden – Brita Falk
De dag des oordeels – Mellie Uyldert
Het innerlijke kind – Heidrun Ernst-Herberth
Yuga’s – de ontwikkeling van bewustzijn – Joyce Hoen
Virtual reality – Satyamo Uyldert
De zielentaal van liefde – Mellie Uyldert
Wil je een abonnement of een proef-uitgave, zie onderstaande:
De Idealist is een tweemaandelijkse uitgave van de Mellie Uyldert Stichting onder redactie van Satyamo Uyldert. Contactadres info@deidealist.nl.
U ontvangt een jaar lang De Idealist na overmaken van € 25,- naar rekeningnummer NL15 INGB 0007 7430 66 t.n.v. Mellie Uyldert Stichting te Blaricum o.v.v. uw e-mailadres.
Medische disclaimer;
In de kruiden-artikelen is informatie te vinden over kruiden en het (medicinaal) gebruik daarvan. De informatie is bedoeld als bron en niet als medisch handboek. Kruiden kunnen bij langdurig en ondeskundig gebruik schadelijk zijn. Kruiden kunnen de werking van andere geneesmiddelen beïnvloeden. Niet alle kruiden zijn voor iedereen geschikt. De auteur van deze artikelen kan niet verantwoordelijk worden gesteld voor niet gewenste reacties op recepten, tips en instructies die gegeven worden in de artikelen.