Paardenbloemen! Als kind was ik er dol op: denk aan zo’n heerlijk grasgroen weilandje met ontelbare, fel-gele bloemen én de mooie pluizebolletjes waar ik er steevast één van plukte om de parachuutjes weg te blazen… en kijken hoe luchtig die wegzweven…..Voor velen een lust voor het oog maar voor sommigen een last in de tuin: die paardenbloem met zijn penwortel verdwijnt maar niet uit het gazon! Heel goed, want al het eetbare “onkruid” in je tuin heb je juist nodig…..dus eet het gewoon op in plaats van het te elimineren. Dat is even wennen want paardenbloem is wat bitter, maar dat is precies wat nodig is. Vooral in het voorjaar, dan valt de bittere smaak ook eigenlijk nog mee als je het jonge blad plukt vóór de bloei. Meng het door de soep, of door de smoothie, dan is het goed te doen. Speciaal in het voorjaar omdat het weer een echte voorjaarsreiniger is, maar dit kruid kan het hele jaar door gegeten worden. Elke dag een blaadje eten in het voorjaar is een goede reinigingskuur. Simpel en effectief.
Naamgeving
Officinalis duidt op een plant die altijd in de apothekerswerkplaats aanwezig moest zijn vanwege de belangrijke geneeskracht. Voor Taraxacum zijn verschillende verklaringen te vinden: het zou een samentrekking van het Griekse taraxis (oogziekten) en akomeai (genezen) zijn. Een andere theorie is de volgende: de naam is afgeleid van het Arabische tarakhaqun dat “wilde chicorei” betekent.
Dens leonis – tand van de leeuw- is de Latijnse naam, waar dan weer het Franse dent de lion, het Engelse dandelion en het Duitse Löwenzahn van afgeleid is. Het wordt leeuwentand genoemd vanwege de scherp en ver ingesneden bladeren. Hier zijn dan ook weer verschillende soorten, de ene wat ronder getand en de ander scherper getand, kwa blad dan.
In Frankrijk wordt paardenbloem pis-en-lit genoemd, oftewel “plas in bed”….vanwege de sterk vochtafvoerende werking, waarover later meer. Deze Franse naam leidt dan weer tot de Nederlandse naam pissebloem, maar ook pluizebloem komt voor. Het woord paard in de Nederlandse naam heeft een simpele verklaring, paarden eten het graag!
Paardenbloem valt onder de composietenfamilie.
Werking
Paardenbloem is een kruid met sterk ontgiftende werking, ideaal voor de voorjaarskuur dus. Uitermate geschikt voor leverproblemen. Het stimuleert de spijsvertering, en dan met name de galafscheiding en lever-werking. Daarnaast bevordert het de vorming en afscheiding van urine. Het zou kunnen helpen bij het oplossen van galstenen en nierstenen. Naast alle reinigende kwaliteiten helpt paardenbloem ook om aan te sterken vanwege het hoge gehalte aan vitamine en mineralen. Bijvoorbeeld bij bloedarmoede of een gebrek aan levenslust.
Op een rij:
-sterk vochtafdrijvend
-stimulerend
-versterkend
Spijsvertering: bitterstoffen voor de lever en gal, bij geelzucht en leverproblematiek.
Urinewegen: stimuleert uitscheiding, vochtafdrijvend.
Constitutie: versterkend door de grote hoeveelheid mineralen en vitamine, reinigt het hele lichaam
Ogen: verzacht en verkoelt bij oogontstekingen
Inhoudsstoffen:
Paardenbloem biedt weer een totaalpakket aan vitaminen, mineralen en versterkende stoffen. Het bevat:
–taraxine (bitterstoffen)
-choline (ondersteunt leverfunctie)
-inuline (voor soepele darmwerking, gaat suikerziekte tegen)
-vitamine A,B C en D,
-ijzer, kalium en zink.
Let op: het melksap van de stelen kan huid-irritatie veroorzaken bij sommige mensen. Aan de andere kant zou het ook helpen bij wratten, aanstippen met het melksap en volhouden…
Bij zeer grote hoeveelheden kan paardenbloem maag en darmstoornissen geven én zelfs leiden tot hart-ritme stoornissen. Rustig aan dus. Een groen blaadje per dag moet geen probleem zijn.
Wat te gebruiken:
Blad: het jonge blad kan rauw gegeten worden, zie de “wraps” bij recepten. Paardenbloem wordt ook als groente gekweekt, bijvoorbeeld in Noord-Frankrijk. Men dekt de planten af waardoor het blad wit blijft. Zo ontstaat molsla, een bittere groente. Het zal hier misschien ook wel eens op de kaart staan, maar dan alleen weer in sjieke restaurants, terwijl het vroeger voedsel voor iedereen was. Tegenwoordig eet iedereen witlof. De bittere thee van het blad mag in het voorjaar niet ontbreken, maar ook in de winter kan het gedronken worden, om kracht te behouden (van gedroogd blad)
Bloemen: De bloemen zijn zéér veelzijdig inzetbaar. Ze worden gebruikt om paardenbloemgelei te maken. Ook passen de bloemetjes prima in een kruidenboter met de mooie gele kleur. Zelfs wijn wordt er gemaakt van de bloemen, evenals bier! In Engeland brouwt men bijvoorbeeld “Dandelion Black Creek Stout”. En waarom ook niet!
Massage-olie (gemaakt van paardenbloemen in plantaardige olie) kan worden gebruikt bij gespannen spieren, veroorzaakt door opgekropte emoties. Ook kan een ‘paardenbloem-essence” gebruikt worden, oftewel een bloemenwater (met alcohol) waar de kracht van de bloemen in opgenomen is. Bloemen-essences zijn ook wel bekend als de Bach Bloesem-remedies.
Paardenbloem-essence geeft “ik”-kracht én ontspanning tegelijk. Het is echt een essence voor kinderen, maar in principe geschikt voor iedereen die zijn individualiteit wil versterken (zonder schuldgevoel) en doorzettingsvermogen wil vergroten.
Wortel: de paardenbloem-wortels worden in zijn geheel uitgegraven, gedroogd, gemalen en geroosterd om er surrogaatkoffie van te maken. De herfst is een goed moment om te oogsten, na de bloei, maar in het voorjaar vóór de bloei kan ook. Men kan thee zetten van de wortel of tinctuur maken.
Kruidenmagie en signatuurleer
Paardenbloem wordt ingezet om je wens te laten uitkomen. Vooral het blazen van de pluisjes in de richting van je geliefde zou informatie geven over de uitkomst……Of een wens doen tijdens het wegblazen van de pluisjes kan ook: kruidenmagie of niet, het blijft ook gewoon leuk en je voelt je meteen weer kind! Toch even een wens doen….
Alle planten met een gele kleur zijn goed voor de lever en gal. De penwortel geeft aan dat het kruid helpt om te aarden. Paardebloem koelt ook af: het wordt ingezet bij oververhitte personen, mensen met veel vuur die gehaast zijn en geprikkeld reageren. ze hebben vaak een rood gezicht of hoofdpijn, eczeem of bloedingen. Bij dit beeld is water nodig om af te koelen en te blussen, en dat doet de paardebloem! Reiniging, blijdschap en kracht zijn sleutelwoorden.
Astrologie en elementen.
Paardenbloem past met zijn gal en lever-stimulerende eigenschappen en bitterstoffen bij Jupiter. Ook de zon wordt genoemd, vanwege het feit dat de bloem zich op de zon richt en zich opent en sluit met de zon. Paardenbloem is veelzijdig en vertegenwoordigt zelfs alle vier de elementen:
-vuur vanwege het geel van de bloemen en vanwege de “ik-kracht”
-lucht vanwege de pluisjes en het “door de lucht versturen” van de wens.
-aarde is sterk vertegenwoordigd door de penwortel, die symbolisch helpt om te aarden.
-water mag niet ontbreken, omdat het kruid sterk de waterwegen van het lichaam stimuleert en verkoelt.
Ook hier weer een totaalpakket, wat de prachtige veelzijdigheid laat zien!
Recepten:
Kruidige wraps met paardenbloemblad (foto rechts)
Nodig: vier kleine wraps, een kuipje verse roomkaas, kleine tomaatjes, verse kruiden van je balkon of tuin zoals: bieslook, daslook, knoflook, tijm, oregano, munt. Per wrap twee/drie paardenbloembladeren. Meng de fijngesneden kruiden door de roomkaas. Verwarm de wraps en als ze enigszins afgekoeld zijn besmeer ze dan met roomkaas, leg het paardenbloemblad erop en wat in plakjes gesneden tomaat en rol de wraps op. Snijd in stukjes.
Paardenbloemboter
Nodig: 15 grote paardenbloemen, 250 gram zachte boter, 2 mespuntjes zout, beetje suiker, 1 a 2 eetlepels koolzaadolie, 1 eetlepel citroensap.
Trek de gele lint-blaadjes van de bloemen en meng deze door de boter. Vervolgens het zout, de suiker, olie en citroensap toevoegen en goed roeren. Serveer in mooie kleine schaaltjes en garneer met blad en bloem.
Paardenbloemen-gelei (foto onder)
Goudgele gelei van goudgele bloemen..… Feestelijk en zonnig. Heerlijk voor op brood, crackers, pannenkoeken of in de yoghurt. In april zijn de weilanden bezaaid met die lieve vrolijke goudgele paardenbloemen dus je zult er genoeg kunnen vinden.
Ingrediënten:
-paardenbloemen, alleen de gele bolletjes plukken (ik denk 200 stuks)
-600 ml water
-sap van een citroen en sap van een sinaasappel
-250 gram Gilse geleisuiker speciaal (dit is halfzoet)
Benodigdheden:
een pan met deksel, een stuk kaasdoek, zeeef, een litermaat, drie jampotjes van 200 ml, soda om die potjes schoon te maken.
Ik eet er zelf gewoon paardenbloem blad bij. in het voorjaar is het niet erg bitter en ik kan goed tegen bitter dus ik vind dat heerlijk, zeker als tegenhanger voor de zoete gelei. Goed voor je lever!Dagelijks een blaadje paardenbloem….voor reiniging, blijdschap en kracht.
1.Pluk de gele blaadjes van de paardenbloemen. Ik weet niet meer hoeveel ik had maar het was een schaal van 20 cm doorsnee. De groene delen laat je weg, gooi in de tuin voor compost.
2.Doe het water in de pan en doe de paardenbloem-lintjes erbij. Breng het geheel aan de kook en laat 30 minuten zachtjes pruttelen met het deksel op de pan. Zet het vuur uit en voeg het citroen- en sinaasappelsap toe. Je kunt dit mengsel ook een nacht nog laten staan en de volgende dag verder gaan maar dat doe ik meestal niet.
3.Zet de zeef op de litermaat, hang het kaasdoek erin en giet het vocht erdoorheen. Knijp het goed uit. Dit doe ik met mijn handen, pas op het kan heet zijn. Kan ook met een pollepel. Giet het vocht weer terug in de pan, het is ongeveer 700 ml. Doe de geleisuiker erbij. Breng aan de kook en laat 1 minuut doorkoken.
4.Schenk de gelei in de goed schoongemaakte potjes en sluit af. Er blijft nog wat over voor in een schaaltje. De gelei in de potjes blijft een jaar goed.
Elke dag een blaadje paardenbloem en je blijft gezond…..Pluk een pluizebolletje….blaas….en doe een wens…
© Brita Falk
Medische disclaimer